Γυρίζουν πίσω σε μια γη που η περισσότερη έχει χορταριάσει και τα σπίτια στα χωριά έχουν μισογκρεμιστεί.
Είναι οι Ίμβριοι της πρώτης γενιάς, που έφυγαν κυνηγημένοι από την θηριωδία των Τούρκων τη δεκαετία του ’60 και σήμερα θέλουν να συμβάλλουν και οι ίδιοι στο να πάρει ξανά ο τόπος ζωή.
Μιλάμε με τον πρώην πρόεδρο του Συνδέσμου Ιμβρίων Μελβούρνης, κ. Στέλιο Οκουμούση, από το χωριό Άγιοι Θεόδωροι, που κατοικούσε στην ίδια γειτονιά με τον οικουμενικό πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο.
Το Σχοινούδι ήταν, ουσιαστικά, το οικονομικό και εμπορικό κέντρο του νησιού, όπως μαρτυρούν σήμερα τα δεκάδες μισογκρεμισμένα σπίτια και καταστήματα.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960, το Σχοινούδι, (σημερινό Derekoy), ήταν το μεγαλύτερο χωριό, όχι μονάχα της Ίμβρου, αλλά και ολόκληρης της Τουρκίας. Αριθμούσε 2.500 κατοίκους, όλους Έλληνες, που στην πλειονότητά τους ασχολούνταν με τη γη. Κατείχαν σχεδόν τα δύο τρίτα των καλλιεργήσιμων εκτάσεων του νησιού και δραστηριοποιούνταν στο εμπόριο, χωρίς να περιορίζονται στα κοντινά νησιά του Αιγαίου, μιας και έφταναν μέχρι την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και τη Θεσσαλονίκη.
Ο ΑΦΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΧΟΙΝΟΥΔΙΟΥ
Μόνο ο αφανισμός του Σχοινουδίου θα επέτρεπε στην Τουρκία να εφαρμόσει με επιτυχία το λεγόμενο «Πρόγραμμα Διάλυσης και Τουρκοποίησης» που τέθηκε σε εφαρμογή το 1964 στην Ίμβρο και ήταν, ουσιαστικά, η αρχή του τέλους για τη μακραίωνη παρουσία του ελληνισμού στο νησί.
Η αρχή έγινε με τη λειτουργία στον κάμπο του Σχοινουδίου, Ανοικτών Αγροτικών Φυλακών. Οι βαρυποινίτες κυκλοφορούσαν ελεύθερα στο χωριό, βιαιοπραγώντας και τρομοκρατώντας τους ομογενείς κατοίκους, αλλά και λεηλατώντας τις περιουσίες τους. Ακολούθησε η απαλλοτρίωση όλων των εκτάσεων στον εύφορο κάμπο, με αποτέλεσμα να σταματήσει κάθε οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή.
Η απαγόρευση της λειτουργίας ελληνικών σχολείων, οι λεηλασίες και καταστροφές των εκκλησιών, όσο και οι απειλητικές διαθέσεις των καταδίκων, αλλά και των εποίκων που είχαν κατακλύσει το νησί, οδήγησαν εκατοντάδες Έλληνες του χωριού, αλλά και ολόκληρης της Ίμβρου, να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς.
«Θυμάμαι όταν ένα βράδυ του Ιουνίου, το 1966 μπήκαμε 16 άτομα στη βάρκα, εγώ με τη γυναίκα μου, ένα ηλικιωμένο ζευγάρι και οι υπόλοιποι νέοι για να πάμε απέναντι στη Λήμνο. Υπήρχε φόβος να μας εντοπίσουν και να μας βυθίσουν, όπως συνέβη και σε άλλους. Παρά το γεγονός ότι ήταν καλοκαίρι, ξέσπασε καταιγίδα, η θάλασσα ήταν φουρτουνιασμένη και βγήκαμε στα Καμίνια της Λήμνου, άγνωστοι μεταξύ αγνώστων. Ήταν μια δύσκολη, σκληρή περίοδος. Αν έμενα, όμως, δεν είχα άλλη επιλογή από να υπηρετήσω στον τουρκικό στρατό» λέει σήμερα ο κ. Στέλιος Οκομούσης, πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου Ιμβρίων, που ιδρύθηκε το 1970 στη Μελβούρνη και σήμερα συγκεντρώνει στο οίκημά του στο Mentone, τέσσερις γενιές Ιμβρίων, ενώ διοικείται εξ ολοκλήρου από μέλη της δεύτερης γενιάς.
Η ιστορία του είναι παρόμοια με εκατοντάδες άλλων της Ίμβρου, που μέσα σε μια νύχτα εγκατέλειψαν σπίτια και περιουσίες, μην έχοντας άλλη επιλογή.
Σήμερα, προσθέτει ο ίδιος, ο τόπος έχει αποκτήσει άλλη όψη. Στο χωριό έχει ανακαινιστεί το Δημοτικό σχολείο και, για πρώτη φορά,λειτουργεί Γυμνάσιο και Λύκειο, όπου φοιτούν τα παιδιά οικογενειών που έχουν πάει από την Αθήνα και προσπαθούν να καλλιεργήσουν τη γη ή να δημιουργήσουν μικρές επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος φιλόλογος από την Αθήνα, έφτασε εκεί και επιδόθηκε στην κτηνοτροφία, ακριβώς όπως ο πατέρας του».
ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
«Να πάνε εκεί τα παιδιά μας, να ζωντανέψει ο τόπος» λέει ο κ. Οκουμούσης, αναφερόμενος στις νέες γενιές του οργανισμού. «Έστω και για διακοπές. Το ενδιαφέρον των ξενιτεμένων, τόσο από την Τένεδο όσο και από την Ίμβρο, είναι μεγάλο. Σκεφθείτε ότι στην Τένεδο σήμερα ζουν δύο μόνο άτομα. Το καλοκαίρι, όμως, στη χάρη της Αγίας Παρασκευής, έρχονται χιλιάδες από το εξωτερικό και ζωντανεύει ξανά ο τόπος».
Με την Ίμβρο, επεξηγεί ο ίδιος, είναι κάπως διαφορετικά, γιατί μόνιμα βέβαια τα τελευταία χρόνια πηγαίνουν από την Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις και καλλιεργούν τα χωράφια των προγόνων τους -όσοι τα δικαιούνται-, ή δημιουργούν μικρές επιχειρήσεις, όπως μπαρ, εστιατόρια, ξενώνες.
Χαρακτηριστική η περίπτωση του Ελληνοαυστραλού Νίκου Δαλδούρη, ο οποίος αναστηλώνει ερειπωμένα κτίρια και διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Είναι ένας από τους εκδιωχθέντες του 1966, επέστρεψε, όμως, στο νησί, ξαναζωντάνεψε τον τόπο και άνοιξε το δρόμο σε άλλους να τον μιμηθούν.
«Δεν ήθελα να φύγω από την Ίμβρο. Μας ανάγκασαν να φύγουμε. Αλλά πάντα είχα στο νου μου ότι κάποια μέρα θα επέστρεφα» είχε πει πέρυσι σε συνέντευξη που έδωσε στο «Πρώτο Θέμα».
Μετά από 24 χρόνια στην Αυστραλία, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη άφησε το επιτυχημένο οικοδόμημα επιχειρήσεων και άνετης ζωής που είχε δημιουργήσει στην πέμπτη ήπειρο για να γυρίσει πίσω στο αγαπημένο του νησί.
Μοναδικός του στόχος, όπως θα πει, είναι να ξαναζωντανέψει το χωριό όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, αλλάζοντας την εικόνα της ερήμωσης και της λεηλασίας.
ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΑΦΗΣΑΜΕ
«Δεν ήταν αυτά που αφήσαμε. Μ’ έπιασαν τα κλάματα μόλις είδα το κατεστραμμένο μου χωριό. Δεν πρέπει, όμως, να μεμψιμοιρούμε, αλλά να βλέπουμε σταθερά μπροστά. Αυτό ήταν και είναι μέχρι σήμερα το σκεπτικό μου».
Αυτό μεταφράζεται στα πολλά επιδιορθωμένα και φρεσκοβαμμένα σπίτια που δίνουν σήμερα νέα όψη στο χωριό. Ο Νίκος Δαλδούρης, με την υποστήριξη λίγων καλών φίλων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ξεκίνησε την ανακαίνιση των παλαιών ερειπωμένων σπιτιών της οικογενείας του και την εκτέλεση δημοσίων έργων, τα οποία είχαν αφεθεί στον χρόνο, όπως η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας, το νεκροταφείο, δρόμοι, κήποι.
Στην αρχή, οι Τούρκοι -Αρχές και έποικοι- τον αντιμετώπισαν με καχυποψία, ωστόσο γρήγορα αντιλήφθηκαν ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο κινητήρια δύναμη του οποίου ήταν η αγάπη για τον τόπο του.
«Οι αρχικές δυσκολίες πέρασαν και ανήκουν στο παρελθόν. Οι Τούρκοι κατάλαβαν ότι μέλημά μου είναι να ζωντανέψει το νησί».
Δεν έμεινε, όμως, στο ζωντάνεμα του χωριού. Ο Νίκος Δολδούρης, πιστεύοντας ότι ο πολιτισμός είναι το καλύτερο μέσο συμφιλίωσης των λαών, ξεκίνησε το 1994 να οργανώνει μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις στο πολιτιστικό κέντρο που δημιούργησε στο κτήμα της οικογενείας του, απ’ όπου πέρασαν γνωστοί καλλιτέχνες – Γιώργος Νταλάρας, Γλυκερία, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Δήμητρα Γαλάνη, Πέτρος Γαϊτάνος, Δόμνα Σαμίου, μεταξύ άλλων.
Ο ίδιος πιστεύει ότι θα πρέπει, βέβαια, να γίνουν πολλά άλλα ακόμη που θα οδηγήσουν νέους Ίμβριους να επιστρέψουν μόνιμα στο νησί, να ζήσουν και να εργαστούν εκεί.
ΕΚΕΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΜΑΣ
«Η πρώτη γενιά πονάει ακόμη» λέει ο γραμματέας του Συνδέσμου Ιμβρίων Μελβούρνης, 40χρονος Γιώργος Ξυνός.
«Όσο για τους νεότερους διψούν για επαφή με τις ρίζες. Θυμάμαι την πρώτη φορά που πήγα στο χωριό του πατέρα μου, παρ’ ότι ερειπωμένο, ένοιωσα ότι ανήκω εκεί. Είναι μια περίεργη όσο και δυνατή αίσθηση. Γι’ αυτό προσπαθούμε, μέσω του οργανισμού, να εμπνεύσουμε στους νεότερους το ενδιαφέρον για την Ίμβρο και να τους δώσουμε το έναυσμα να επισκεφθούν τον τόπο των προγόνων τους. Το νησί έχει πάρει νέα ζωή τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα το καλοκαίρι με τα πανηγύρια στα χωριά και τον ερχομό των αποδήμων απ’ όλα τα μέρη του κόσμου, που δίνουν μια απερίγραπτη ζωντάνια στο νησί.
Σ’ αυτό έχουν συντείνει πολύ και οι δύο μεγάλοι Σύλλογοι Ιμβρίων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη καθώς επίσης και ο πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, με τις ακούραστες προσπάθειές του για τα δύο αυτά νησιά» λέει ο Γιώργος Ξυνός.
Να σημειωθεί ότι σε ειδική γιορτή που θα γίνει το Σάββατο, 18 Ιουνίου, στο Mentone θα προβληθεί ντοκιμαντέρ για την ιστορία των δύο νησιών, αλλά και τη σύγχρονη εικόνα τους.
Της ΒΙΒΙΑΝ ΜΟΡΡΙΣ
http://neoskosmos.com/
Πηγή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου