Του Αλέξανδρου Τσαντούλα
Η Λήμνος ανήκει στη θαλάσσια επικράτεια του Βορείου Αιγαίου και βρίσκεται σε ίση σχεδόν απόσταση από το Άγιον Όρος και τον Ελλήσποντο. Ψηλά στο Θρακικό πέλαγος, ανάμεσα σε Σαμοθράκη, Ίμβρο και Μυτιλήνη, μαζί δε με τον Άγιο Ευστράτιο αποτελούν την επαρχία Λήμνου του Νομού Λέσβου.
Η γεωγραφική της θέση καθόρισε την ιστορική της πορεία, από τα βάθη της προϊστορίας μέχρι και τη σημερινή εποχή.
«Λήμνος γαιάων πολύ φιλτάτη απασέων»...και με αυτόν τον ποιητικότατο τρόπο ο Όμηρος, εκφράζει την άμετρη χαρά ενός Ολύμπιου θεού!
«Λήμνος, η πιο αγαπημένη απ' όλες τις στεριές» λοιπόν, δια στόματος Ηφαίστου...
Η Λήμνος σημειολογικά και λόγω εμφανέστατης και έντονης ηφαιστειογενούς δραστηριότητας θεωρήθηκε σαν το νησί του Ηφαίστου, του «θεού της φωτιάς».
Η νήσος Λήμνος αποτελεί σήμερα μία μοναδική ακριτική γωνιά της πατρίδας μας, αδιαπραγμάτευτης φυσικά ελληνικότητας και μοναδικό προπύργιο του από αιώνων φιλειρηνικού και μοναδικού πολιτισμού μας.
Στην άκρη του Ρωμαίικου Γιαλού, κάτω από το Κάστρο, στις 8 Οκτωβρίου του 1912 αποβιβάστηκαν άνδρες του θωρηκτού Αβέρωφ, για να απαιτήσουν την άμεση παράδοση της Λήμνου στον Ελληνικό Στόλο, ο οποίος ορμώμενος από τον Μούδρο, απελευθέρωσε τα νησιά του Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου, εδραιώνοντας έτσι την Ελληνική κυριαρχία στο Αρχιπέλαγος υπό τον Παύλο Κουντουριώτη.
Η Μύρινα, πρώτη από θαλάσσης πύλη του νησιού, με το εντυπωσιακό της κάστρο, που κτίστηκε τον 12ο αιώνα μ.Χ. από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ανδρόνικο Α' Κομνηνό, επάνω στα ερείπια πελασγικού τείχους.
Η γιγάντια βράχινη έξαρση στην οποία εδράζεται το κάστρο χωρίζει την ακτογραμή της Μύρινας σε δύο «γιαλούς», τον Ρωμαίικο και τον Τούρκικο Γιαλό.
Η «πεταλουδόσχημη Λήμνος» στηρίζει το πλούσιο ταλέντο της, στο να παραθέτει απειρία φυσικών ομορφιών, στα γεωλογικά της γονίδια και το πολυτάρακτο παρελθόν της...
Μία πολυτάλαντη προσωπικότητα και ένας ακούραστος άρχοντας του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο κ. Θεόδωρος Μπαβέας, ιατρός βιοπαθολόγος, πρώην Αντινομάρχης Λέσβου και πρώην Έπαρχος, μας χαρίζει πολύτιμα στοιχεία για το άθλημα του Πεντάθλου.
-Η μυθολογία και η προϊστορία της Λήμνου, μας έχει δώσει το δικαίωμα ως απόγονοι της Υψιπύλης και του Ιάσονα να κάνουμε γνωστό στον κόσμο, ότι το Πένταθλο έχει πατρίδα τη Λήμνο!-
Ο ναός της Παναγίας της Κακκαβιώτισσας είναι κτισμένος μέσα στο σπήλαιο της κορυφής του λόφου Κάκκαβου, ασκεπής και με κάτασπρους τοίχους.
Το σκηνικό ολόγυρα είναι μυστηριακό, με άπειρες εσοχές στους βράχους, που ίσως κάποτε να ήταν κελιά μοναχών, ή παρατηρητήρια για τον φόβο των πειρατών...
Στα νοτιοανατολικά της Μύρινας συναντούμε τον Πλατύ, κτισμένο αμφιθεατρικά στην πλαγιά του λόφου.
Απλωμένος και υπέρπλατυς ο όρμος, πλούσια η αμμουδιά στην ημισέληνη παραλία και βέβαια άφθονο το ψάρι εντός και εκτός θαλάσσης...
Συνεχίζοντας συναντούμε το όμορφο χωριό Θάνος, με τη μεγάλη εκκλησία του την Αγ. Παρασκευή και τα σπίτια να παρουσιάζουν μεταξύ τους υψομετρική διαφορά, που χαρίζει ξεχωριστή φυσιογνωμία στον οικισμό.
Ακολουθεί η παραλία του Νεβγάτη που δεν χρειάζεται συστάσεις, αφού αυτοσυστήνεται με τη σιγουριά και την επιβλητικότητα του μήκους της και της ομορφιάς της...
Ο Κοντιάς, από τα μεγαλύτερα και ομορφότερα χωριά της Λήμνου και έδρα του Δήμου Νέας Κούταλης, με ιστορία από τα μεσαιωνικά χρόνια, και με ξέχωρη φυσιογνωμία ανάμεσα στους τρεις πευκοκυπαρισσόφυτους λόφους που τον περιβάλλουν.
Σειρά έχει το Διαπόρι και ο υγροβιότοπος με τη χαρακτηριστική χλωρίδα των λιμναίων βιοτόπων όπως τα βούρλα, να παρουσιάζει αξιόλογη ορνιθοπανίδα και πλούσια εντομοπανίδα.
Τα Τσιμάνδρια είναι το χωριό των κεχαγιάδων και ως γνωστόν «κεχαγιάδες» ονομάζονταν οι κτηνοτρόφοι της Λήμνου.
Το Πορτιανού πέρα από το φυσικό του κάλλος, διαθέτει και μία πλούσια ιστορική και λαογραφική παράδοση.
Το Λαογραφικό Μουσείο στεγάζεται σε τριώροφο κτίριο, που αποτελεί αυθεντικότατο δείγμα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής των αρχοντικών της Λήμνου.
Η Νέα Κούταλη είναι απλωμένη στο δυτικό μυχό του κόλπου του Μούδρου. Νεοχώρι θα την χαρακτηρίζαμε, που όμως διαθέτει ισχυρότατες πολιτισμικές καταβολές.
Στο Μουσείο Ναυτικής Παράδοσης και Σπογγαλιείας, παρουσιάζεται η ναυτική ζωή των Kουταλιανών, πριν από τον ξεριζωμό τους από την Προποντίδα.
Ανατολικά από τον Μούδρο και πιο πέρα από τα Καμίνια, βρίσκεται ο νεολιθικός οικισμός της Πολιόχνης. Η Πολιόχνη γνώρισε τόσο μεγάλη άνθηση, ώστε να θεωρείται σήμερα μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Ευρώπης με σαφή μορφή κοινωνικής και αστικής οργάνωσης.
Στις Σαρδές, από τα αρχαιότερα χωριά της Λήμνου, μία μεγάλη τρίκλιτη βασιλική εντυπωσιάζει με την εξωτερική της πρόσοψη, που περισσότερο παραπέμπει σε αστική αρχιτεκτονική παρά σε συνήθη εκκλησιαστική μορφολογία.
Όμως βορειότερα από τις Σαρδές και τη Δάφνη ξεδιπλώνεται η ατελείωτη παραλία στο Γομάτι.
Πραγματικά απέραντη, τεράστιες οι ποσότητες της άμμου, και οι βιβλιόφιλοι εδώ μπορούν να βρουν τη δικιά τους Εδέμ!
Όμως το απόλυτο εξωτικό σημείο της Λήμνου, ένας συνδυασμός από μια λιλιπούτεια Σαχάρα, ή μία σπιθαμιαία έρημο Τενερέ, είναι η Παχιά Άμμος.
Πραγματική πρόκληση να νιώσετε τον ζωγραφισμένο επάνω στις αμμοπλαγιές λεπτό κυματισμό, ή να αγγίξετε την καταπράσινη φωτεινή βλάστηση...
Από το Βάρος, ακολουθούμε το δρόμο για το φρούριο του Κότσινα, για να φτάσουμε στον μεγάλο κόλπο, και επάνω στο λόφο όπου δεσπόζει η αέρινη μορφή της Μαρούλας, δίπλα στο εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής.
Μια γρήγορη αναδρομή στο παρελθόν, και αξίζει να πούμε ότι οι κάτοικοι της Λήμνου αντιστάθηκαν σθεναρά και για μακρόν στις επιθέσεις των Τούρκων, με αποκορύφωμα τη μάχη του Κότσινα το 1475 και τα ηρωικά κατορθώματα της Μαρούλας. Μπορεί λοιπόν να μην κατακτήθηκαν ποτέ από τους Τούρκους, όμως το νησί τους παραχωρήθηκε τελικά σ' αυτούς από τους Βενετούς το 1479...
Η Ηφαιστία ήταν κτισμένη στην βόρεια ακτή του κόλπου Πουρνιά και αποτελούσε κατά τους ιστορικούς χρόνους τη δεύτερη σημαντικότερη πόλη της Λήμνου μετά τη Μύρινα.
Η αρχαιoλoγική σκαπάνη αποκάλυψε τo ιερό της Μεγάλης Θεάς, νεκρoπόλεις, λoυτρά, καθώς και ένα μεγάλo oίκημα, που μάλλον ήταν ο «Λαβύρινθος της Λήμνου», όπως αναφέρει ο Πλίνιος.
Η θρησκεία των αρχαίων Λημνίων επικεντρώνεται στη λατρεία τoυ Ηφαίστoυ, τoυ θεoύ της φωτιάς και της μεταλλoυργίας, και των Καβείρων πoυ λατρεύoνταν σαν θεoί της θάλασσας, της γoνιμότητας και της αμπέλου.
Βορειότερα της Ηφαιστίας, εκεί στο ακρωτήριο Χλόη, είχε ιδρυθεί από τα τέλη του 8ου π.Χ. αιώνα, το Ιερό των Καβείρων.
Έντονα μυστηριακή η λατρεία τους, περιελάμβανε τις τελετές που έμειναν γνωστές σαν τα «Καβείρια Μυστήρια» και είχαν σχέση με την αναγέννηση της φύσης. Καθαρμοί, μύηση των πιστών και όταν η ιερή φλόγα έφτανε από τη Δήλο, τότε ξεκινούσαν οι Πυρφορίες και ξαναζωντάνευε η ανακάλυψη της φωτιάς από τους αρχέγονους κατοίκους.
Η Λήμνος, αναμφίβολα χρεώνεται στην κατοχή της αρκετούς βιότοπους, με αξιοσημείωτη οικολογική αξία.
Στην παραλία του Κέρους τεράστια η γκρίζα αμμουδιά και αρκετοί οι αμμόλοφοι με τα κρινάκια.
Το σημαντικότερο υγροτοπικό σύστημα βρίσκεται κοντά στο χωριό Καλλιόπη και αποτελείται από τρεις λίμνες, την Αλυκή, τη Χορταρολίμνη και την Ασπρολίμνη.
Η Χορταρολίμνη πιο δίπλα, είναι ένα υφάλμυρο έλος, και από πουλιά εδώ ξεχειμωνιάζουν τα φοινικόπτερα, τα φλαμίγκος και οι βαρβάρες.
Στη Λήμνο του Ηφαίστου και στη μαγεία του Κάστρου της ειδυλλιακής Μύρινας...
Στην Ηφαιστία με το αρχαίο θέατρο, στο Καβείριο εκεί που τελούνταν τα «Μυστήρια των Μεγάλων Θεών», στην προϊστορική Πολιόχνη με τα θαυμαστά δείγματα πολιτισμού...
Στην υπερβατική πραγματικότητα της Παχιάς Άμμου, μίας ερήμου στην ενδοχώρα και εκεί στην απίστευτη σε γεωλογικές εκπλήξεις ορεινή πεζοπορική προσέγγιση της Παναγίας της Κακαβιώτισσας.
Πηγή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου